Yatırımcı Sözlüğü
Anasayfa / Yatırımcı Sözlüğü
Yatırımcı Sözlüğü
Anasayfa / Yatırımcı Sözlüğü
Yatırımcı Sözlüğü
Yatırım ve finans dünyasında kullanılan temel kavramların ve terimlerin detaylı açıklamalarını keşfedin.
ABİGEM
Avrupa Birliği Türkiye İş Geliştirme Merkezleri (ABİGEM),KOBİ'lere ihtiyaç duydukları alanda eğitim ve danışmanlık hizmetleri sunan,TOBB öncülüğünde ilgili Ticaret ve/veya Sanayi Odalarının ortaklığında kurulmuş Anonim Şirket statüsünde faaliyet gösteren kuruluşlardır.
Akreditasyon
Akreditasyon uygunluk değerlendirme kuruluşlarınca gerçekleştirilen çalışmaların ve dolayısıyla bu çalışmalar sonucunda düzenledikleri uygunluk teyit belgelerinin güvenilirliğini ve geçerliliğini desteklemek amacıyla oluşturulmuş bir kalite altyapısıdır.
Alım Heyeti
İhracatı artırmaya yönelik olarak Ticaret Bakanlığı koordinatörlüğünde İhracatçı birlikleri ve/veya organizatör kuruluş işbirliğinde mal veya hizmet alması için ülkeye getirilen kurum ve kuruluş temsilcileri, medya mensupları, üretici ve İthalatçılardan oluşan heyettir.
Alt Yüklenici
Sözleşmeye bağlanmış işin bir kısmını Yüklenici adına ve ona bağlı olarak gerçekleştiren kişi veya şirkettir.
Amortisman
Bir işletme üzerine kayıtlı bina, makine parkı ve demirbaşlar gibi Duran Varlıkların aşınma, yıpranma ve eskime sonucu oluşan değer kaybıdır.
Ar-Ge
Kültür, insan ve toplumun bilgisinden oluşan bilgi dağarcığının artırılması ve bunun yeni süreç, sistem ve uygulamalar tasarlamak üzere kullanılması için sistematik bir temelde yürütülen yaratıcı çalışmaları, çevre uyumlu ürün Tasarımı veya yazılım faaliyetleri ile alanında bilimsel ve teknolojik gelişme sağlayan, bilimsel ve teknolojik bir belirsizliğe odaklanan, çıktıları özgün, deneysel, bilimsel ve teknik içerik taşıyan faaliyetlerlerdir.
Aracı Kurum
Sermayepiyasası faaliyetlerinde bulunmak üzere, Sermaye Piyasası Kurulu tarafından aracılık yetkisi verilmiş anonim ortaklıklardır.
Arazi Kullanım Kabiliyet Sınıfı (AKKS)
Mevcut bir arazinin toprak özellikleri incelenerek hangi kullanım alanlarına (işlemeli tarım, müdahale gerektiren tarım, mera ve orman vb.) uygun olduğunu ortaya koyan sekiz sınıftan oluşan sınıflandırmadır.
Arazi Tevhidi
Parsellerin birleştirilmesine yönelik yapılan imar işlemidir.
ARDEB
Araştırma Destek Programları Başkanlığı; üniversiteler, kamu kurum ve kuruluşları ile özel sektör tarafından önerilen araştırmaProjelerine destek veren,TÜBİTAK'a bağlı birimdir.
Atık Bertaraf
Katı, sıvı ve gaz atıkların düzenli ve sürekli depolanması, yakılarak ortadan kaldırılması, geri kazanmak üzere ürün ve enerjiye dönüştürülmesidir.
Avan Proje
EsasProjehakkında fikir veren, uygulama projesinden önce hazırlanan taslak niteliğindeki projedir.
Avrupa Yatırım Bankası
Birliğin hedeflerini gerçekleştirmesine yardımcı olacakYatırımların finanse edilmesi amacıyla kurulan Avrupa Birliğinin finans kurumudur.
Ayni Katkı
BirProjede proje sahibi ve/veya ortakları tarafından projenin belirli ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik arazi, mal, malzeme, iş gücü, makine ve ekipman olarak sunulan katkıdır.
B2B
Açılımı Business to Business (işletmeden işletmeye) olan bu terim işletmelerin birbirleriyle doğrudan yapmış oldukları her türlü ticari faaliyeti ifade etmektedir.
B2C
Açılımı Business to Consumer (işletmeden tüketiciye) olan bu terim işletmelerin doğrudan tüketiciler ile yapmış oldukları her türlü ticari faaliyeti ifade etmektedir.
B2G
Açılımı Business to Government (işletmeden devlet kurumlarına) olan bu terim işletmelerin doğrudan devlet kurumları ile yapmış oldukları her türlü ticari faaliyeti ifade etmektedir.
Bağlantı Anlaşmasına Çağrı Mektubu
Yenilenebilir EnerjiYatırımlarının üretim ve bağlantı başvurularında değerlendirme sonucu olumlu bulunan yatırımlara ilgili dağıtım şirketi tarafından verilen, teşvik belgesi müracaatlarında da istenen destekleyici belgedir.
Bağlantı ve Sistem Kullanma Anlaşması
Yenilenebilir EnerjiYatırımlarında üretim tesisinin inşaatına başlanabilmesi için dağıtım şirketi ile imzalanan, teşvik belgesi müracaatlarında da istenen destekleyici belgedir.
Başabaş Noktası
Bir firmada kara geçiş noktasındaki üretim ve satış miktarını ifade etmektedir.
Basit Faiz
Sadece ana para üzerinden hesaplanan faiz oranıdır. "Faiz Tutarı= Anapara*Faiz Oranı*Vade" formulü ile hesaplanır.
Bedelsiz İhracat
Karşılığında ülkeye herhangi bir bedel getirilmeksizin yurt dışına mal gönderilmesidir.
Benchmarking
Bir işletmenin rekabet gücünü yükseltmek amacıyla rekabet gücü yüksek diğer işletmelerin iş yapma tekniklerini incelemesi, kendi teknikleri ile kıyaslaması ve bu kıyaslamadan elde ettiği bilgileri kendi işletmesinde uygulamasıdır.
Bilanço
Bir işletmenin belli bir tarihteki varlıklarını ve bu varlıkların sağlandığı kaynakları (borç ve öz kaynaklar) gösteren mali tablodur.
Bileşik Faiz
BirYatırımcının bankada bulunan ana parasına gelen faiz tutarının, ana paraya eklenmesinin ardından elde edilen toplam tutar üzerinden uygulanan faizdir.
Biyokütle
Bitkisel veya hayvansal organizmaların belirli bir zamanda sahip olduğu kütle olarak tanımlananYenilenebilir Enerji kaynağıdır.
Bölge Kalkınma İdaresi
Sorumlu oldukları bölgenin kalkındırılması, rekabet gücünün arttırılması ve gelişmişlik farklarının azaltılmasına yönelik faaliyet gösterenTüzel kişiliğe sahip kurumsal yapılardır. Ülkemizde Doğu AnadoluProjesi (DAP)Bölge Kalkınma İdaresi, Doğu Karadeniz Projesi (DOKAP) Bölge Kalkınma İdaresi, Konya Ovası Projesi (KOP) Bölge Kalkınma İdaresi ve Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) Bölge Kalkınma İdaresi olmak üzere 4 Bölge Kalkınma İdaresi bulunmaktadır.
Bölgesel Teşvik Uygulamaları
Sosyo-ekonomik gelişmişlik seviyelerine göre 6 farklı bölgede yer alan iller için belirlenmiş şartlarda ve sektörlerde yatırım yapılması durumundaKDV İstisnası,Gümrük Vergisi Muafiyeti, Vergi İndirimi,Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği,Faiz veya Kar Payı Desteği,Gelir Vergisi Stopajı Desteği, Sigorta Primi Desteği veYatırım Yeri Tahsisidestek unsurlarının sunulduğu teşvik uygulamasıdır.
Brownfield Investment
Kahverengi Alan (boz alan)Yatırımları, mevcut durumda faal olan bir tesis ya da firmayı satın alma veya kiralama biçiminde gerçekleşen bir doğrudan yabancı Sermaye yatırım türüdür.
Bütçe
Belirli bir dönem için elde edilecek gelirlerle yapılması planlanan giderleri gösteren bir tahmin cetvelidir.
C2C
İngilizcesi "Consumer to Consumer” Türkçe'si "Tüketiciden tüketiciye” olan, tüketiciden tüketiciye internet üzerinden yapılan bir ticaret (E-Ticaret) modelidir.
Çalışma İzni
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığınca resmî bir belge şeklinde düzenlenen ve geçerlilik süresi içinde yabancılara Türkiye’de çalışma ve ikamet hakkı veren izin belgesidir.
Cari Oran
İşletmenin bir yıl veya daha kısa sürede nakde çevirebileceği varlıklarının (Dönen Varlıklar),Vadesi bir yıldan kısa olan borçlarına oranıdır.
Cazibe Merkezi Programı (CMP)
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Teşvik Uygulama ve YabancıSermayeGenel Müdürlüğü tarafından yürütülen bir destek mekanizmasıdır. CMP kapsamında yer alan iller Adıyaman, Ağrı, Ardahan, Batman, Bayburt, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Gümüşhane, Hakkâri, Iğdır, Kars, Malatya, Mardin, Muş, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak, Tunceli, Van’dır. CMP kapsamında desteklenmesine karar verilenYatırımlar ilgili Komite tarafından uygun bulunması halinde; enerji desteği ile 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Karan kapsamında sağlanan destek unsurlarından 6 ncı bölge şartlarında, 6 ncı bölgede uygulanan oran ve sürelerle yararlanır.
Cazibe Merkezleri Destekleme Programı (CMDP)
Ülke genelinde daha dengeli bir yerleşme düzeninin sağlanması ve göçün kademeli olarak yönlendirilmesi amacıyla Adana, Diyarbakır, Elazığ, Erzurum, Gaziantep, Hatay, Malatya, Mardin, Mersin, Samsun, Sivas, Şanlıurfa, Trabzon ve Van illerinde uygulanan Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın destek programıdır.
CE Belgesi
Avrupa Birliğinin yeni yaklaşım direktifleri kapsamında uyulması mecburi olan ürünlere verilen, Avrupa Topluluğu içinde satılan ürünlerin asgari güvenlik, sağlık ve çevre koruma gereklerine göre denetlendiğini gösteren belgedir.
ÇED (Çevresel Etki Değerlendirmesi)
Gerçekleştirilmesi planlananProjelerin çevreye olabilecek olumlu ve olumsuz etkilerinin belirlenmesinde, olumsuz yöndeki etkilerin önlenmesi ya da çevreye zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için alınacak önlemlerin, seçilen yer ile teknoloji alternatiflerinin belirlenerek değerlendirilmesinde ve projelerin uygulanmasının izlenmesi ve kontrolünde sürdürülecek çalışmalar bütünüdür.
Çevre Düzeni Planı
Varsa mekânsal strateji planlarının hedef ve stratejilerine uygun olarak yerleşim, gelişme alanları ve sektörlere ilişkin alt ölçek planlarını yönlendiren genel arazi kullanım kararları çerçevesinde ilke ve kriterleri belirleyen, bölge, havza veya il bütününde hazırlanan, plan hükümleri ve raporuyla bir bütün olan plandır.
Çevre Lisansı
Tehlikeli Atık, Tehlikesiz Atık, Atık Yağ, Bitkisel Atık Yağ, Atık Pil ve Akümülatör, Ömrünü Tamamlamış Lastik, Ambalaj Atığı Geri Kazanımı, Atık Yakma ve Birlikte Yakma, İleri Termal İşlem Tesisleri (Piroliz, Gazlaştırma), Düzenli Depolama, Atık Ara Depolama, Tıbbi Atık Sterilizasyon, Ambalaj Atığı Toplama ve Ayırma, GemiGeri Dönüşümü, Atıktan Türetilmiş Yakıt (ATY) Hazırlama, Tanker Temizleme, Hurda Metal/ ÖTA (Ömrünü Tamamlamış Araç) İşleme, ÖTA Geçici Depolama, Atık Elektrikli ve Elektronik Eşya İşleme, Atık Kabul, PCB (Poliklorlu Bifenil) Arındırma lisans konuları ile ilgili iş ve işlemlere ilişkin teknik yeterliliktir.
CIF (Cost Insurance and Freight)
İngilizce açılımı "Cost Insurance and Freight" olan kısaltma; mal bedeli, sigorta ve navlun masraflarının satıcı tarafından üstlenilmiş olduğu teslim şeklini ifade etmektedir.
Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS)
Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından oluşturulan çiftçilerin kayıt altına alındığı tarımsal veri tabanıdır.
Ciro
Bir işletmenin gider ve maliyetleri düşürülmeden belirli bir süre içerisinde elde ettiği kazançtır.
Coğrafi İşaret
Belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri itibarıyla kökeninin bulunduğu bir yöre, alan, bölge veya ülke ile özdeşleşmiş bir ürünü gösteren işaretlerdir.
CRM (Müşteri İlişkileri Yönetimi)
Firmaların var olan veya potansiyel müşterileri ile kurdukları ilişkiyi en verimli, en etkin ve sonuçta en karlı hale getirmek için kullandıkları yöntemler bütünüdür.
Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi
Türkiye'nin sunduğu yatırım fırsatlarını küresel iş dünyasına tanıtma ve Yatırımcılara Türkiye'ye yapacakları yatırımın her aşamasında destek verme görevini üstlenmiş resmi kuruluştur. Doğrudan Cumhurbaşkanına bağlı olarak faaliyet gösteren Yatırım Ofisi, Türkiye'nin ekonomik kalkınmasını hızlandıracak yatırımları teşvik etmekle görevli kurumdur.
Dâhilde İşleme Rejimi
İhraç yapmak şartı ile üretimde kullanılacak ve ithal edilmesi gereken hammadde ya da girdilere gümrük muafiyeti getiren bir teşvik sistemidir.
DASK
Depremin ve deprem sonucu meydana gelen yangın, infilak, tsunami ve yer kaymasının doğrudan neden olacağı maddi zararları, poliçede belirtilmiş limitler dahilinde nakit olarak karşılayan Zorunlu Deprem Sigortasıdır.
Değişken gider
Belirli bir hesap döneminde, üretim hacmine göre değişen (artan veya azalan) giderlerdir.
Dış Ticaret
Bir devletin yabancı devletlerle gerçekleştirmiş olduğuİthalatveİhracatın tamamıdır.
Dış Ticaret Hacmi
Bir ülkenin başka ülkelerle yaptığıİthalatveİhracatrakamlarının toplamıdır.
Doğrudan Yabancı Yatırım
Bir ülke sınırları dışındaki Yatırımcıların ilgili ülkeye yaptıkları yatırımlardır.
Dönen Varlıklar
İşletmenin bir yıl veya daha kısa sürede nakde çevrilebilecek varlıklarıdır.
Döviz Kredisi
İhracatveya ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı faaliyetlerde bulunan firmalara, ihracat taahhüdünün yerine getirilmesi koşulu ile kullandırılan birKreditürüdür.
Dövize Endeksli Kredi
Bir firmanın kullanacağıKredinin belirli bir döviz cinsine endekslenerek kullandırılmasıdır.
Due Diligence
Due Diligence(Durum tespiti), birYatırımkararının verilebilmesi için mali, hukuksal ve idari tüm gerekli bilgilerin yer aldığı, şirketin mevcut durumunu gösterip geleceği hakkında en doğru öngörülerin yapılmasına imkan veren analizdir.
Duran Varlıklar
Bir yıldan kısa süre içinde nakde çevrilme niteliği taşımayan işletme varlıklarıdır.
Düşük Teknolojili Yatırım
OECD (Ekonomik işbirliği ve Kalkınma Örgütü), imalat sanayi alt sektörlerini araştırma geliştirme yoğunluklarına göre yüksek, orta ve düşük teknolojili sektörler olarak belirlemiş olup, gıda, tekstil, giyim, orman ürünleri, kâğıt ürünleri, petrol ve kömür türevleri, çimento-kil, demir çelik, metal eşya vb. sektörlerlerinde yapılan yatırımlarıDüşük Teknolojili Yatırımlar olarak tanımlamıştır.
E-İhracat
E-Ticaret/Online (çevrimiçi) satış kanalı üzerinden alınan yurt dışı adresli siparişi, bireysel müşteri adına (KDV’siz) fatura düzenleyip, Mikro İhracat olarak çıkışının gerçekleştirilmesidir.
E-Ticaret
Ticaretin dijital ortamda online olarak yapılmasıdır.
E-TUYS
Elektronik Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Bilgi Sistemi, Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü tarafından yönetilenYatırım Teşvik Belgesine ilişkin iş ve işlemlerin yürütüldüğü web tabanlı bir uygulamadır.
Ekosistem
Belirli bir mekanı, sektörü veya temayı paylaşan; birbiri ile ilişkili grupların iş fikirlerini destekleyici ve kolaylaştırıcı unsurları bir araya getirdiği ortamı ifade etmektedir.
Emlak Vergisi Muafiyeti
1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunuyla belirlenmiş olan bina ve/veya arazilerin emlak vergilerinden muaf olma durumudur.
Emsal Değer
Gerçek değeri belli olmayan bir mal veya hizmetin değerini belirlemek üzere, benzer mal ve hizmetlerden faydalanılarak elde edilen değeri ifade eder.
Endüstri Bölgesi
Ülke ekonomisini uluslararası rekabet edebilir bir yapıya kavuşturmak, teknoloji transferini sağlamak, üretim ve istihdamı artırmak, yabancıSermayegirişini hızlandırmak ve özellikle üretim maliyetleri açısından büyük ölçekliYatırımlar için uygun sanayi alanı oluşturmak üzere kurulan üretim bölgeleridir.
Endüstriyel Simbiyoz
Bir işletmenin atığının, diğer bir işletmenin girdisi olmasına dayanan yenilikçi işbirliği modelidir.
Entegre Hayvancılık Yatırımı
Yetiştiriciliğin yanında süt mamulleri üretimi, et mamulleri üretimi, kesimhane, soğuk hava deposu ve yem ünitesi Yatırımlarını da içeren hayvancılık yatırımlarıdır.
Eş Finansman
DesteklenenProjeveya faaliyetlerde harcanmak üzere, hibe faydalanıcısı tarafından sağlanması taahhüt edilen nakdi katkıdır.
Esenlik (Wellness)
Orta yaşlara gelmiş, yaşlanmaktan ve hastalanmaktan kendisini korumak isteyen varlıklı kişilerin daha sağlıklı, daha kaliteli yaşam arayışlarına yönelik yapılan Yatırımlardır.
Eximbank
Ülkemizdeİhracatın geliştirilmesi, ihraç edilen mal ve hizmetlerin çeşitlendirilmesi, ihraç mallarına yeni pazarlar kazandırılması, ihracatçıların uluslararası ticarette paylarının artırılması,Girişimlerinde gerekli desteğin sağlanması, ihracatçılar ve yurtdışında faaliyet gösteren müteahhitler veYatırımcılara uluslararası piyasalarda rekabet gücü ve güvence sağlanması, yurtdışında yapılacak yatırımlar ile ihracat amacına yönelik yatırım malları üretim ve satışının desteklenerek teşvik edilmesi vizyonu ile kurulan Kamu Bankasıdır.
Faiz veya Kar Payı Desteği
İlgili aracı kuruluşlardan alınacakKrediler karşılığında ödenecek faiz veya kâr payı giderlerinin bir kısmının ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca karşılanmasını öngören mali destektir.
Faizsiz Kredi Desteği
İlgili aracı kuruluşlardan alınacakKrediler karşılığında ödenecek faiz veya kâr payı giderlerinin tamamının ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca karşılanmasını öngören mali destektir.
Faktoring
Firmaların mal ve hizmet satışlarından doğanVadeli alacaklarını bu alanda yetkilendirilmiş finansman şirketlerine daha düşük bir meblağ ile devretmesidir.
Faydalı Model
Sanayide uygulanabilen buluşların sahiplerine ürünü üretme ve pazarlama hakkı tanıyan Sınai Mülkiyethakkıdır.
Fikri Mülkiyet Hakları
İnsan düşüncesinin ortaya çıkarttığı yenilikçi fikir ürünleriyle ilgili verilen haklardır.Patent, marka,Tasarım ve Coğrafi İşaretleri içeren sınai haklar ile edebiyat ve sanat eserleri, bilgisayar programları ve müzik eserlerini içeren telif haklarını kapsar.
Finansal Kiralama (Leasing)
BirYatırımmalının mülkiyeti mal sahibi şirkette kalacak şekilde, belirlenen kiralar karşılığında kullanım hakkının kiracıya verilmesi ve sözleşmede belirtilen süre sonunda mülkiyetinin kiracıya geçmesini sağlayan bir finansman yöntemidir.
Fizibilite Desteği Programı
Kalkınma Ajansları tarafından uygulanan, bölge önceliklerine göre konu ve kapsamı belirlenenProjelerin fizibilite çalışmalarına sağlanan desteklerdir.
Fizibilite Raporu
Yapılması planlanan birYatırımın yapılabilir olup olmadığını sektörel, teknik ve finansal açıdan değerlendiren dokümandır.
FOB
İngilizcesi Free On Board olan kısaltma,İhracatçının sorumluluğunun mallarının geminin küpeştesine teslim edilmesi ile sona eren teslim şeklidir.
Fonlama (Kaynak Yaratma)
Şirketlerin öz kaynaklarını kullanarak kaynak sağlama metodudur.
Gayrı Sıhhi Müessese
Faaliyeti sırasında çevresinde bulunanlara biyolojik, kimyasal, fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden zarar verme ya da doğal kaynakları kirletme riski olan işyerleri olarak tanımlanmaktadır.
Gelir Tablosu
İşletmenin belirli bir dönemde elde ettiği tüm gelirler ile bu gelirlerin elde edilmesi için katlandığı giderleri ve bunların sonucunda oluşan kar veya zararı gösteren mali tablodur.
Gelir Vergisi Stopajı Desteği
BölgeselYatırım Teşvik Sistemikapsamında düzenlenen yatırım teşvik belgeli yatırımlara sağlanan ve ilave istihdam için işveren tarafından ödenmesi gereken gelir vergisi stopajının belli oranlarda ve belli bir süreyle terkin edilmesidir.
Genel Teşvik Uygulamaları
Yatırım Teşvik Sistemikapsamında, bölgesel, öncelikli veya büyük ölçekli yatırımlar kapsamına girmeyen yatırımların, minimum yatırım tutarını sağlamak koşuluyla yararlanabileceği teşviklerdir.
Gerçek Kişi
Tam doğmak ve sağ olmak şartı ile kişinin anne karnından ölümüne kadar olan süreyi hukuken tanımlayan terimdir.
Geri Dönüşüm
Yeniden değerlendirilme imkânı olan atıkların çeşitli fiziksel ve/veya kimyasal işlemlerden geçirildikten sonra ikincil bir hammaddeye dönüştürülerek tekrar üretim sürecine dâhil edilmesidir.
Geri Kazanım
Kullanım dışı kalan geri dönüştürülebilir atık malzemelerin çeşitli Geri Dönüşüm yöntemleri ile hammadde olarak tekrar imalat süreçlerine kazandırılmasıdır.
GES
Güneş Enerji Santralinin kısaltması olup, güneşten gelen enerjiyi elektrik enerjisine çeviren sistemlerdir.
Girişim (Risk)
Yüksek büyüme potansiyeline sahip olan küçük veya erken aşamada ortaya çıkan firmalara, başka firmalar veya fonlar tarafından sağlanan bir finansman şeklidir.
Girişim Sermayesi Yatırım Fonu
Büyüme potansiyeli yüksek orta ölçekli işletmelerin teknoloji veİnovasyonodaklıGirişimlerine yatırım yapan, nitelikli Yatırımcıların ortaklıklarıyla kurulan Sermaye oluşumudur.
Girişimci
Herhangi bir alanda iş fırsatları görüp olası riskleri alarak o işe atılan ve işin devamlılığını sağlayan kişi veya kişilerdir.
Girişimci Bilgi Sistemi (GBS)
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına ait Ticaret Bakanlığı, Gelir İdaresi Başkanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu,TÜBİTAK,Türk Patent ve Marka Kurumu,KOSGEB ve TÜİK’ten sağlanan verilerden oluşan bütünleşik bir veritabanıdır.
Greenfield Investment
Bir şirketin yeni pazarlara girmek için doğrudan Yatırım yoluyla başka bir ülkede yatırım yapılmasıdır.
Güdümlü Proje Desteği
Proje Teklif Çağrısıyöntemi uygulanmadan doğrudan destek sağlamaya yönelik; bölge planında öngörülen öncelikler doğrultusunda, konusu ve koşulları ilgili Kalkınma Ajansı öncülüğünde ve yönlendirmesinde belirlenen özel nitelikli model projelere verilen destek tipidir.
Gümrük Beyannamesi
İhracatta gümrük mevzuatı uyarınca doldurularak ilgiliİhracatçı Birliğitarafından onaylanmasından sonra gümrük idaresine sunulan belgedir.
Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu (GTİP)
Uluslararası ticarete konu olan tüm ürünlerin numaralandırılmasına ve isimlendirilmesine yarayan 12 haneli kod sistemidir. Gümrük vergilerinin tespitinde ve uluslararası ticaret istatistiklerinin tutulmasında bu kod kullanılmaktadır.
Gümrük Vergisi Muafiyeti
Yatırım Teşvik Belgesikapsamında yurt dışından ithal edilen makine ve teçhizat için gümrük vergisi uygulanmaması halidir.
Haciz
Borçlunun, borcunu kendi arzusu ile ödememesi durumunda, alacaklının talebiyle, borçlunun (borca yetecek miktardaki) mal ve haklarına devlet aracılığıyla (icra dairesi tarafından) el konulmasıdır.
Halka Arz
Bir şirketin hisse senetlerinin çok sayıda ve önceden bilinmeyen Yatırımcılara çağrı veya ilan yoluyla satışıdır.
Hariçte İşleme Rejimi
İşlem görmek üzere hammaddelerin önce ihraç edilmesi, işlem gördükten sonra ürün olarak tekrar ülkemize ithal edilmesini içeren ve bu süreçte her türlü vergiden muafiyet sağlayan sistemdir.
Hedef Pazar Analizi
Hitap edilmek istenen pazarın nicel ve nitel açıdan değerlendirilmesidir.
HES (Hidroelektrik Santrali)
Yenilenebilir Enerjikaynaklarından biri olan HES'ler, belli bir yükseklikten akan suyun potansiyel enerjisini elekrik enerjisine dönüşüren elektrik üretim santralleridir.
Hibe Desteği
Geri ödemesiz olarak verilen destek çeşididir.
HİSER Destek Programı
Hizmet Sektörü Rekabet Gücünün Artırılması Projesi Desteği, Ticaret Bakanlığının döviz kazandırıcı hizmet ticaretinin desteklenmesi kapsamında sağladığı destek türüdür.
Hızlandırıcı Programı
Teknolojik ürünlerin ve teknoloji yoğun Start-up(erken aşama) girişimlerinin gelişmesini hızlandırmak için uygulanan destek programıdır. Uluslararası pazarlara açılım yapılması,İhracatın artırılması, gelişmiş GirişimcilikEkosistemlerin içinde yer alınması gibi faaliyetler için donanım ve operasyonel giderler gibi konularda destek verilmektedir.
İfraz
Bir arazininParsellere ayrılması, arazinin imar açısından uygun parçalara bölünmesi işlemidir.
İhracat
Bir ülkede yerleşik kişi ve kurumların diğer ülkelere mal ve/veya hizmet satması durumudur.
İhracat Destek Ofisi
TOBB ve Ticaret Bakanlığı işbirliğinde başlatılanProjeile seçilen illerde uygulanmasına başlanmış,İhracatçılara ya da ihracata başlamak isteyenlere rehberlik etmek amacıyla kurulan ofislerdir.
İhracatçı Birliği
İhracatçıları örgütlendirmek suretiyle ihracatı artırmak ve Dış Ticaretin ülke menfaatine uygun olarak gelişmesini sağlamak amacıyla kurulan özel Bütçeli kuruluşlardır.
İhtisas Organize Sanayi Bölgesi
Aynı sektör grubunda ve bu sektör grubuna dâhil alt sektörlerde faaliyet gösteren tesislerin yer aldığı Organize Sanayi Bölgeleridir.
İl Yatırım Ortamı Raporu
İlin yatırımlar açısından mevcut durumunu, öncü sektörlerini ve öncelikli sektörlerini ele alan,İhracat ve Ar-Ge potansiyeline yer veren, her ilin Yatırım Destek Ofisleri uzmanlarınca Yatırımcılara sunulması için hazırlanmış yatırım raporudur.
İmar Planı
Yerleşim yerlerinin planlı yapılaşması için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile yerel yönetimlerin hazırladığı sanayi-ticaret-konut-kamu hizmet-yeşil alan-tarım alanı-koruma alanları gibi alanların üzerinde işaretli olduğu haritalardır.
İmza Sirküleri
Tüzel kişiler tarafından notere yapılan başvuru üzerine ilgili kuruluş adına görev yapan kişilerin yetki ve sorumluluk alanlarını belirleyen belgedir.Gerçek Kişilerde ise bu belge yerine imza beyannamesi belgesi düzenlenir.
İnovasyon
Yeni veya önemli derecede iyileştirilmiş mal, hizmet, süreç veya yöntemin gerçekleştirilmesidir.
İntifa hakkı
Mülkiyeti başkasına ait olan bir mal ya da hak üzerinde belirli kişi ya da kişilere tanınan yararlanma hakkıdır.
IPA
Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı, Avrupa Komisyonu tarafından AB aday ülkelerindeki reformların desteklenmesi için tasarlanmış finansal ve teknik yardım aracıdır.
IPARD
Avrupa Birliği (AB) tarafından aday ve potansiyel aday ülkelere destek olmak amacıyla oluşturulan, Katılım Öncesi Yardım Aracı’nın Kırsal Kalkınma bileşenidir.
İpotek
Bankalar tarafından özellikle ticariKredilerin karşılığı olarakTeminatkabul edilebilen ve kredi borcunun 1,5 ya da 2 katına ulaşan tutarda taşınmazın üzerine konulan rehin türüdür.
İrtifak Hakkı
Tüzel bir kişiliğin kendine ait olmayan araziler üzerinde kullanım hakkı elde etmesidir.
İş Planı
İş hedeflerini ve bu hedeflere nasıl ulaşılacağına ilişkin yöntemleri ve bu hedeflere ulaşmak için gereken zaman çerçevesini içeren yazılı belgedir.
İş Yapma Kolaylığı Endeksi
Dünya Bankası tarafından 2004 yılından beri her yıl düzenli olarak hazırlananİş Yapma Kolaylığı Endeksi(Doing Business Index), üye ülkelerde Yatırım ortamını etkileyen iş düzenlemelerini analiz etmektedir.
İŞGEM
Kurulma kriterleri ve nitelikleriKOSGEBtarafından belirlenen İş Geliştirme Merkezleridir.
ISIC Kodu
Birleşmiş Milletlerin ekonomik verileri sınıflandırmak için kullanmış olduğu uluslararası standart sanayi sınıflamasıdır.
İŞKUR
Aile , Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın ilgili kuruluşu olan Türkiye İş Kurumu (İŞKUR), istihdamın korunması, geliştirilmesi, yaygınlaştırılması ve işsizliğin önlenmesi faaliyetlerini yürüten kuruluştur.
Islah Organize Sanayi Bölgesi
OSB Uygulama yönetmeliğinde belirtildiği şekilde mer’i plana göre yapılaşan sanayi tesislerinin bulunduğu alanların ıslah edilmesi suretiyle oluşacak Organize Sanayi Bölgesi'dir.
İşletme Koçluğu
İşletmenin ihtiyaçlarını tespit ederek gelişimine katkıda bulunan ve yönlendirici danışman kişidir.
İşletme Kredisi
İşletmenin faaliyete başlamasıyla oluşan giderlerinin finansmanını sağlayan Kredidir.
İşletme Sermayesi
İşletmenin üretimine devam edebilmesi için ihtiyaç duyduğu likit veya likide yakın Sermayedir.
İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması
Bölgesel istatistiklerin toplanması, geliştirilmesi, bölgelerin sosyo-ekonomik analizlerinin yapılması, bölgesel politikaların çerçevesinin belirlenmesi ve Avrupa Birliği Bölgesel İstatistik Sistemine uygun karşılaştırılabilir istatistiki veri tabanı oluşturulmasını amaçlayan bir sınıflandırmadır. Ülkemizde bu sınıflandırmaya göre 12 adet bölge "Düzey 1", 26 adet alt bölge "Düzey 2" ve 81 adet il "Düzey 3" olarak belirlenmiştir.
İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı
Faaliyetine göre yönetmelikte belirtilen işyerlerinde aranan şartların sağlanması sonucunda belediyeler, il özel idareleri, organize sanayi bölgeleri veya Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından verilen belgedir.
İtfa
Borcun borçlu tarafından bir defada veya belirli dönemlerde yapılan ödemelerle ortadan kaldırılması işlemidir.
İthal İkame
Daha önce ithal edilen ürünlerin yurt içinde üretilmesidir.
İthal Makine ve Teçhizat Listesi
Yatırım Teşvik Belgesinin eki olan, yatırım kalemlerinin içerisinde yurt dışından getirilecek olan makine ve teçhizatların yazıldığı listedir.
İthalat
Yurt dışında üretilmiş bir mal veya hizmetin satın alınması işlemidir.
İthalat Rejimi Kararı
Ülkemiz İthalatını düzenleyen, ülkelere ve ürün sınıflarına göre gümrük vergisi oranlarının belirlendiği karardır.
İyi Tarım Uygulamaları
İnsan sağlığını, çevre ve doğayı dikkate alan tarımsal uygulamalar bütünüdür.
Kadastro
Düzenli ve sağlam bir tapu sicili oluşturmak amacıyla bir ülkedeki bütün arazi, arsa ve mülklerin yerlerinin, alanlarının, sınırlarının, değerlerinin ve hukuksal durumlarının Devlet eliyle saptanıp plana bağlanması işidir.
Kaldıraç Oranı
İşletmenin varlıklarının ne kadarının yabancı kaynaklarla finanse edildiğini gösteren orandır.
Kalkınma Ajansı
Kamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum kuruluşları arasındaki işbirliğini geliştirmek, kaynakların yerinde ve etkin kullanımını sağlamak, yerel potansiyeli harekete geçirmek suretiyle bölgesel gelişmeyi hızlandırmak ve bölgeler arası ve bölge içi gelişmişlik farklarını azaltmak üzere Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı koordinasyonunda faaliyet gösterenTüzel kişiliğe haiz kamu kuruluşudur.
Kalkınma Planı
İlki 1963 yılında yürürlüğe giren, ulusal kalkınmada yol haritası sunan, kamu için emredici, özel sektör için yol gösterici olan uzun Vadeli planlardır.
Kalkınma Yatırım Bankası
Türkiye'nin sürdürülebilir kalkınma öncelikleri doğrultusunda Girişimcilerin finansman ihtiyacını karşılamak,Sermayenin tabana yayılmasına ve yapısal dönüşüme katkı sağlamak ve danışmanlık desteği sağlamak üzere kurulan kamu bankasıdır.
Kamu Alım Garantisi
Özel sektörü teşvik etmek ve daha az finansman ihtiyacıyla Yatırımların yapılabilmesini sağlamak amacıyla Devletin satınalma taahhüdü verdiği bir iş modelidir.
Kamu Üniversite Sanayi İşbirliği (KÜSİ)
Kamu, üniversite, sanayi kuruluşları ile Yatırımcılar arasında ortak işbirliği ve etkileşiminin sağlanması amacıyla oluşturulmuş bir politika aracıdır.
Kamu Yararı Kararı
İdarenin Kamulaştırma kararı verilebilmesi için kamulaştırma kararından önce ortaya çıkan, kamulaştırma işlemini başlatan ve yetkili mercilerce onaylanan karardır.
Kamulaştırma
Devlet veya kamuTüzel kişilerince, kamu yararının gerektirdiği hallerde, karşılığını peşin ödemek şartıyla, gerçek ve özel hukuk tüzel kişilerinin mülkiyetinde bulunan taşınmaz malların tamamının veya bir kısmının ya daİrtifak Hakkının idare adına tescil edilmesi işlemidir.
Kapasite Kullanım Oranı
İmalat sanayinde faaliyet gösteren işyerlerinin, mevcut fiziki kapasitelerine göre fiilen gerçekleşen kapasite kullanımlarını oranlayan bir göstergedir.
Kapasite Raporu
Sanayi ve Ticaret Odalarına kaydolarak sanayi kuruluşu niteliği kazanan özel veyaTüzel kişiliklerin irtibat bilgilerini, üretim konularını ve yıllık üretim kapasitelerini, teknolojilerini, makine parkını, kullandıkları hammaddeleri,Sermayeve istihdam bilgilerini ve benzeri konuları içeren, kuruluşun kimlik kartı niteliğindeki rapordur.
Karma Organize Sanayi Bölgesi
Farklı sanayi iş kollarında üretim yapan tesislerin yer aldığı; gerekli idari, sosyal ve teknik altyapı alanları ile küçük imalat ve tamirat, ticaret, eğitim ve sağlık alanları, teknoloji geliştirme bölgeleri ile donatılıp planlı bir şekilde ve belirli sistemler dâhilinde faaliyet yürüten sanayi alanıdır.
Kaynak Kullanım Destekleme Fonu (KKDF)
KullanılanKrediler veVadeli yapılan İthalatlar üzerinden alınan kesintilerden oluşan fondur.
KAYS (Kalkınma Ajansları Yönetim Sistemi)
Kalkınma Ajansları Yönetim Sisteminin kısaltması olup, Ajanslar arası uygulama birliğini sağlamak amacıyla ajansların;Yatırım destekleme,Proje destekleme, çalışma programı,Bütçe, muhasebe, insan kaynakları, performans ölçme faaliyetleri ile ilgili ve ilişkili gerçek veTüzel kişilerin ihtiyaç duyulan veri ve bilgilerinin muhafaza edildiği, veri tabanı başta olmak üzere iş ve işlemlerinin elektronik ortamda yürütülmesine imkân veren merkezi yönetim bilgi sistemini ifade etmektedir.
KDV İadesi
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu ile Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan genel tebliğ, iç genelge, genel yazı ve sirkülerle yapılan düzenlemeler çerçevesinde vergiMükellefine katma değer vergisinin iade edilmesi işlemidir.
KDV İstisnası
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu, 3305 Sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkındaki Karar ile Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan genel tebliğ, iç genelge, genel yazı ve sirkülerle yapılan düzenlemeler çerçevesinde firmaların ödemek zorunda oldukları KDV tutarından muaf tutulması işlemidir.
Kefalet Kooperatifi
Küçük işletmelerin, esnaf ve sanatkârın finansman kuruluşundan Kredi kullanabilmeleri için kredilere karşılık bankaya kefalet vermekle yükümlü Kooperatiflerdir.
Kefil
Birinin, borcunu ödemediği zaman onun yerine borcu ödemeyi üstlenmiş olan kişidir.
KGF
KrediGaranti Fonunun kısaltması olup küçük ve orta ölçekli işletmeler için sağladığı kefaletle bu işletmelere destek veren ve Yatırımlarının ve işletmelerinin finansmanında banka kredisi kullanmalarını mümkün hale getiren fon kaynağıdır.
Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı (KKYDP)
Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından kırsal alanda ekonomik ve sosyal gelişmeyi sağlamak üzere Proje bazında Yatırımları teşvik eden hibe programıdır.
Kitlesel Fonlama
Bir Projenin veyaGirişimşirketinin ihtiyaç duyduğu fonu sağlamak amacıyla yetkilendirilmiş platformlar aracılığıyla halktan para toplanmasıdır.
Know – how
Bir firmanın veya kişinin, bir ürün veya yöntem üzerinde sahip olduğu bilgi veya ticari sırdır.
KOBİ
250 kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllıkNet Satış Hasılatıveya maliBilançosundan herhangi biri 500 milyon Türk Lirasını aşmayan ve yönetmelikte Mikro İşletme, küçük işletme ve orta büyüklükteki işletme olarak sınıflandırılan ekonomik birimler veyaGirişimlerdir.
KOBİ Beyannamesi
Küçük ve orta büyüklükteki işletmeler ile bu işletmelerin tanımlarına, niteliklerine ve sınıflandırılmasına ilişkin yönetmelik çerçevesinde işletmelerin maliBilanço,Net Satış Hasılatıve yıllık iş birimi dikkate alınarak işletmeler tarafından hazırlanan ve işletmelerin sınıflarını ve KOBİ olup olmadığını gösteren dokümandır.
KOBİ Gelişim Destek Programı (KOBİGEL)
KOSGEB tarafından uygulanan ve ulusal sanayi / ekonomi hedefleri doğrultusunda belirlenen öncelik alanlarındaKOBİ’ler tarafından hazırlananProjelerin desteklendiği destek programıdır.
Komple Yeni Yatırım
Mal ve hizmet üretimine yönelik olarak ana makine ve teçhizat ile yardımcı tesisleri içeren, gerektiğinde arazi-arsa ve bina-inşaat harcamalarını da ihtiva eden,Yatırımın yapılacağı yerde aynı üretim konusunda mevcut tesisi veya mevcut tesisi ile altyapı bütünlüğü bulunmayan yatırımlardır.
Konkordato
Bir borçlunun ticari durumunun sarsılmış olmasıyla alacaklıların, alacaklarını belli bir plana göre almaları konusunda kendi aralarında vardıkları ve mahkemece onaylanan anlaşmadır.
Kooperatif
İnsan ihtiyaçlarının karşılıklı yardımlaşma yoluyla giderilmesini sağlamak ve ortakların çıkarlarını korumak amacıyla oluşturulan ekonomik kuruluştur.
KOSGEB (Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı)
Ülkenin ekonomik ve sosyal ihtiyaçlarının karşılanmasında küçük ve orta ölçekli işletmelerin payını ve etkinliğini artırmak, rekabet güçlerini ve düzeylerini yükseltmek, sanayide entegrasyonu ekonomik gelişmelere uygun biçimde gerçekleştirmek amacıyla kurulan Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile ilgili,Tüzel kişiliği haiz ve özel Bütçeli bir kamu kuruluşudur.
Kredi
Bir kimseye belirli bir süre sonra geri almak kaydıyla satın alma gücü sağlanması veya bu gücün devredilmesidir.
Kredibilite
Kişilerin ve kurumların finansal değerleri temel alınarak çeşitli analizler doğrultusunda değerlendirilipKredikuruluşlarına sunulmak üzere hazırlanmış finansal değer notudur.
Küçük Sanayi Sitesi (Sanayi Sitesi)
Değişik iş kollarında üretim ve tamirat yapacak olan küçük sanayicilerin, uğraşları gereği ihtiyaç duydukları bütün fonksiyonları yerine getirmeye imkan bulabilecekleri ve sağlıklı çevre koşullarında verimli olabilecekleri, şehir imar planlarına uygun seçilen araziler üzerinde planlanan ve her türlü altyapı ve üstyapı tesisleri ile inşa edilen küçük sanayi işletmeleri topluluğudur.
Kültür Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi (KTKGB)
Tarihî ve kültürel değerlerin yoğun olarak yer aldığı veya turizm potansiyelinin yüksek olduğu yöreleri korumak, kullanmak, sektörel kalkınmayı ve plânlı gelişimi sağlamak amacıyla değerlendirmek üzere sınırları Kültür ve Turizm Bakanlığının önerisi ve Cumhurbaşkanı onayı ile ilân edilen bölgelerdir.
Kuluçka Merkezi
Girişimlerin en zor ve en kırılgan dönemi olan başlangıç aşamasında girişimin hayatta kalabilmesine, gelişebilmesine ve büyümesine yardımcı olmak için rehberlik ve destek sağlayan birimlerdir.
Kümelenme
Aynı ya da benzer iş kolunda faaliyet gösteren, coğrafi olarak birbirine yakın, birbirleriyle işbirliği ve rekabet halinde olan üretici firmalar ve onları destekleyici firma ve kurumların bir araya geldiği çalışma modelidir.
Kümelenme Destek Programı
Türk sanayisinin rekabet edebilirliğinin, yenilikçiliğinin ve verimliliğinin yükseltilmesi, küreselİhracattan daha fazla pay alınması, ağırlıklı olarak yüksek teknolojili ürünlerin üretilmesi ve nitelikli işgücüne sahip ve aynı zamanda çevreye ve topluma duyarlı bir sanayi yapısına dönüştürülmesi amacıyla Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından uygulanan destek programıdır.
Kur Farkı
Ulusal paranın yabancı para birimleri karşısında değerinin artması ya da azalmasıdır.
Kurumlar Vergisi
Kurum kazançlarından alınan,Mükelleflerin bir takvim yılı boyunca kazandıkları safi kurum kazancına göre hesaplanan vergi türüdür.
Kurumsallaşma
Bir kurumun, bir kuruluşun veya bir işletmenin kişilere bağımlı olmadan faaliyetlerini sürdürebilmesi ve geliştirebilmesini sağlayan bir yapıya kavuşturulabilmesi işlemidir.
Likidite
İşletmelerin varlıklarının hızlı ve kolayca nakde çevrilebilme derecesidir.
Lisanslı Depoculuk
5300 sayılı Tarım ÜrünleriLisanslı DepoculukKanunu kapsamında tarım ürünlerinin sağlıklı koşullarda muhafaza ve ticarî amaçla depolanması hizmetlerini sağlayan tesistir.
Lobicilik
Hükümetler veya uluslararası örgütler tarafından verilen kararları etkileme çalışmasıdır.
Maden İşleme Yatırımı
Madeni işlemeye yönelik Yatırımdır.
Maden İstihraç Yatırımı
Madeni çıkarmaya yönelik Yatırımdır.
Mahreç İşareti
Coğrafi sınırları belirlenmiş bir yöre, bölge veya ülkeden kaynaklanan, belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri bakımından bu coğrafi alan ile özdeşleşen, üretimi, işlenmesi ve diğer işlemlerinden en az biri belirlenmiş coğrafi alanın sınırları içinde yapılan ürünleri tanımlayan adlardır.
Mahrece İade
Bir eşyanın geldiği yere (çıkış ülkesine/ticaretin yapıldığı ülkeye) geri gönderilmesidir.
Mali Destek Programı
Kamu-Özel Sektör ve Sivil Toplum Kuruluşlarının belirli bir amaca yönelik Projelerinin belli bir oranına yapılan karşılıksız ve doğrudan ödemeleri içeren programdır.
Mali Tablolar
Bir işletmenin faaliyetlerine ilişkin finansal bilgileri içeren tablodur.
Marka Tescil
Bir teşebbüsün mallarının veya hizmetlerinin diğer teşebbüslerin mallarından veya hizmetlerinden ayırt edilmesini sağlaması ve marka sahibine sağlanan korumanın konusunun açık ve kesin olarak anlaşılmasını sağlayabilecek şekilde sicilde gösterilebilir olması şartıyla kişi adları dâhil sözcükler, şekiller, renkler, harfler, sayılar, sesler ve malların veya ambalajlarının biçimi olmak üzere her tür işaretin tescilidir.
Markalaşma
Markalaşmatemel olarak ürüne ait bir kimlik oluşturulmasını ifade etmektedir. Markalaşma veya günümüzdeki anlamıyla marka yönetimi bir marka yaratma, markayı esnetme (genişletme), yeniden konumlandırma, markayı tekrar piyasaya sürme veya yenileme (gençleştirme), bir markayı büyütme ya da ömrünü uzatma gibi uygulamaları içermektedir.
Melek Yatırımcı
Yüksek risk ve yüksek büyüme potansiyeli içeren işletmelere, kuruluşlarının erken bir dönenimde yatırım yapan özel bir Yatırımcı tipi olarak ifade edilen varlıklı kişilerdir.
Menkul Kıymet
Para, çek, poliçe ve bono hariç olmak üzere, 1) Paylar, pay benzeri diğer kıymetler ile söz konusu paylara ilişkin depo sertifikalarını, 2) Borçlanma araçları veyaMenkul Kıymetleştirilmiş varlık ve gelirlere dayalı borçlanma araçları ile söz konusu kıymetlere ilişkin depo sertifikalarını ifade eder.
Menşe
Coğrafi sınırları belirlenmiş bir yöre, bölge veya istisnai durumlarda ülkeden kaynaklanan, tüm veya esas özelliklerini bu coğrafi alana özgü doğal ve beşerî unsurlardan alan, üretimi, işlenmesi ve diğer işlemlerin tümü bu coğrafi alanın sınırları içinde gerçekleşen ürünleri tanımlayan adlardır.
Mentörlük
Daha deneyimli veya daha bilgili bir kişinin daha az deneyimli veya daha az bilgili bir kişiye rehberlik etmesidir.
Mevduat
Yazılı ya da sözlü olarak veya herhangi bir şekilde halka duyurulmak suretiyle ivazsız veya bir ivaz karşılığında, istendiğinde ya da belli birVadede geri ödenmek üzere kabul edilen paradır.
Mikro İşletme
10 kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllıkNet Satış Hasılatı veya mali Bilançosundan herhangi biri 10 milyon Türk Lirasını aşmayan işletmelerdir.
Mikrokredi
Yoksul ve düşük gelir düzeyindeki kişi, aile ve Mikro İşletmelere (1-9 kişiden az çalışanı olan) sağlanan finansman hizmetleridir. İş yapma fikri olup, gelir getirici bir faaliyette bulunmak üzere, küçük bir başlangıç Sermayesine ihtiyacı olan yoksullara imkân verilmesi Projesidir. Sadece güvene dayanan,Teminatsız ve Kefilsiz küçük sermaye şeklindeki mikroKredi, yoksulların kendi kendilerine yoksulluktan kurtulmaları için etkili bir strateji olarak kabul görmektedir. Bunun dışında geleneksel kredi, Mevduat, sigorta ve geçerli mali sistem dışında kalanlara veya bu kuruluşlara ulaşamayanlara yapılan tasarruf, sigorta ve para transferi gibi hizmetler de mikro finansman hizmetleri arasında sayılmaktadır
Model Fabrika
İşletmelerde küresel rekabet için gerekli olanVerimlilikartışı ve dijitalleşme kapsamında;Yalın Üretim, süreç iyileştirme, ürün geliştirme, problem çözme gibi konularda işletmelerin uygulama yönlü becerilerini deneyimsel ortamlarda yaparak öğrenme yoluyla geliştirmek ve bu yeni becerileri hızla hayata geçirerek firmaları dönüştürmek için özel olarak tasarlanan eğitim uygulamaları ve bu uygulamaların sunulacağı fiziksel ortamlardır.
Modernizasyon Yatırımı
Mevcut tesislerin üretim hatlarında teknik ve/veya ekonomik ömrünü tamamlamış makine ve teçhizata uygun parçaların eklenmesini veya mevcut makine ve teçhizatın yenileri ile değiştirilmesini, tesiste eksik kalmış bölümlerin tamamlanmasını, nihai ürünün doğrudan kalitesinin yükseltilmesini veya modelinin değiştirilmesini içeren Yatırımları ifade etmektedir.
Mortgage
Konut sahibi olmak için yeterli birikimi bulunmayan kişilere kira ödemesi yapar gibi aylık düşük taksitler ile ödeme yaparak ev sahibi olma imkanı sunan uzun Vadeli Yatırım aracıdır.
Mücavir Alan
Mücavir Alansınırı belediye sınırlarının dışında, imar mevzuatı bakımından belediyelerin kontrol ve mesuliyeti adına verilmiş olan sınırdır.
Muhtasar Beyanname
İş verenler veya vergi tevkifatı yapan diğer kimseler tarafından kesilen vergilerin matrahları ile birlikte, toplu olarak vergi dairesine bildirilmesini sağlayan gelir vergisi beyanı türüdür.
Mükellef
Vergi kanunlarına göre kendisine vergi borcu terettübeden gerçek veya Tüzel kişidir.
NACE Kodu
Avrupa Birliği’nde tüm ticari işlemlerde kullanılması zorunlu olan ekonomik faaliyet kodlarıdır.
Nakit Akım Tablosu
İşletmenin belirli bir dönemdeki nakit akışlarını; nakit kaynak ve kullanım yerlerini gösteren bir tablodur.
Nazım İmar Planı
Çevre veya bölge düzeni planlarına uygun bir şekilde hazırlanan haritalar üzerinde Kadastrodurumu belirli arazilerin tüm hususlarını 1/2000 veya 1/5000 ölçekli planlarda gösteren imar raporlarına denilmektedir. Arazilerin kullanış biçimlerini, bölge tiplerini, nüfus yapısını, ulaşım sistemlerini göstermek için nazım imar planları oluşturulur. Bütün bu noktalar, detaylı bir rapor içerisinde belirtilir. Bir yerleşim alanının gelecekte nasıl bir biçim alacağını nazım imar planları gösterir.
Net Bugünkü Değer
Yatırımın ekonomik ömrü boyunca sağlayacağı getirinin bugünkü değerinden yatırım giderlerinin bugünkü değerinin düşülmesi ile elde edilen farkı ifade eder. YaniNet Bugünkü Değer; yatırımın nakit girişlerinin bugünkü değeri ile nakit çıkışlarının bugünkü değeri arasındaki farka eşittir.
Net Satış Hasılatı
Bir işletmenin brüt satışlarından satış iskontoları ve iadeleri ile diğer indirimlerin düşülmesi sonucu bulunan tutarı ifade etmektedir.
NUTS
Avrupa Birliği’nde, bölgesel istatistiklerin tek bir mekansal sınıflandırmaya göre üretilmesini temin etmek için, Avrupa Topluluğu İstatistik Ofisi (Eurostat) tarafından 1970’lerden itibaren geliştirilenİstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması(İBBS) (The Nomenclature of Territorial Units for Statistics (NUTS)), 1988’den itibaren AB mevzuatında yer almaya başlamış ve işbu sınıflandırmaya ilişkin tüzük 2003 yılında Avrupa Parlamentosu ve Konseyi tarafından onaylanmıştır.
Oda Kayıt Belgesi
Firmanın Ticaret ve Sanayi Odalarına kayıtlı olduğunu gösterir belgedir.
OEM (Orijinal Ekipman Üreticisi)
Başka bir firma için parça, ekipman veya başka bir ürün üreten imalatçı firmalara verilen isimdir.
Ön Proje
Belli bir yapının kesin ihtiyaç programına göre; gerekli arazi ve zemin araştırmaları yapılmadan, bilgilerin halihazır haritalardan alındığı, çevresel etki değerlendirme ve fizibilite raporları dahil elde edilen verilere dayanılarak hazırlanan plân, kesit, görünüş ve profillerin belirtildiği bir veya birkaç çözümü içeren Projedir.
Öncelikli Sektör Yatırımları
YeniYatırım Teşvik Sisteminde belirli yatırım konuları "öncelikli” olarak tanımlanmış ve söz konusu yatırımlar için istisnai bir uygulama getirilmiştir. "Öncelikli Yatırımlar”, yatırım yerine bakılmaksızın "Bölgesel Teşvik Uygulamaları” kapsamında Beşinci Bölgeye sağlanan bölgesel desteklerden yararlanabilecektir. Öncelikli Yatırımlar, altıncı bölgede gerçekleştirilir ise bu bölgede geçerli olan desteklerden yararlandırılacaklardır.
Öncelikli Ürün Listesi
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafındanDış Ticaret verileri, küresel rekabet koşulları, yerel ve küresel talep trendi, yurt içi üretim yetkinliği ve kapasitesi, sektörel ve sektörler arası teknolojik gelişime katkı gibi kriterler dikkate alınarak öncelik verilecek ürünlerin tespit edilmesi amacıyla hazırlanan listedir.
Organik Tarım
Hatalı uygulamalar sonucu kaybolan doğadaki dengeyi yeniden kurmaya yönelik, toprağın verimliliğinde devamlılık sağlayan biyolojik mücadele ile hastalık ve zararlıları kontrol altına alarak, insana ve çevreye dost üretim sistemlerini içeren, sentetik kimyasal gübre ve ilaçların kullanımını yasaklayan, organik ve yeşil gübreleme, ekim nöbeti ve toprak muhafazasını tavsiye eden, üretimden tüketime kadar her aşaması kontrol altında olan ve elde edilen ürünün sertifika ile belgelendiği bir üretim şeklidir.
Organize Sanayi Bölgesi (OSB)
Sanayinin uygun görülen alanlarda yapılanmasını sağlamak, çarpık sanayileşme ve çevre sorunlarını önlemek, kentleşmeyi yönlendirmek, kaynakları rasyonel kullanmak, bilgi ve bilişim teknolojilerinden yararlanmak, sanayi türlerinin belirli bir plan dâhilinde yerleştirilmesi ve geliştirilmesi amacıyla, sınırları tasdik edilmiş arazi parçalarının imar planlarındaki oranlar dâhilinde gerekli ortak kullanım alanları, hizmet ve destek alanları ve teknoloji geliştirme bölgeleri ile donatılıp planlı bir şekilde ve belirli sistemler dâhilinde sanayi için tahsis edilmesiyle oluşturulan ve bu Kanun hükümlerine göre kurulan, planlanan ve işletilen, kaynak kullanımında verimliliği hedefleyen mal ve hizmet üretim bölgelerini ifade eder.
Orta-Düşük Teknolojili Yatırım
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) teknoloji yoğunluk tanımına göre belirlenen kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı, plastik ürün imalatı, cam imalatı, metal yapı malzemeleri imalatı gibi orta-düşük teknoloji grubunda yapılan Yatırımlardır.
Orta-Yüksek Teknolojili Yatırım
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) teknoloji yoğunluk tanımına göre belirlenen motorlu kara taşıtları imalatı, demiryolu ve tramvay lokomotifleri imalatı gibi orta-ileri teknoloji grubunda yapılan Yatırımlardır.
OSB Parsel Tahsis Sözleşmesi
Organize Sanayi Bölgelerinde Parsel tahsisi uygun bulunan gerçek veya Tüzel kişilerin Yatırım Taahhütnamesini noter onaylı olarak OSB’ye vermesini müteakip Yatırımcı ve OSB arasında parsel tahsisine ilişkin düzenlenen sözleşmedir.
Oturum İzni
Çeşitli nedenlerle Türkiye'ye yerleşmeye karar vermiş yabancıların almasının zorunlu olduğu ikamet tezkeresinin diğer adıdır.
Özel Organize Sanayi Bölgesi
Organize Sanayi Bölgeleri Kanunundaki usullere göre belirlenen yerlerde, özel hukukTüzel kişilerince ve Gerçek Kişilerce kurulan ve işletilen OSB'lerdir.
Özkaynak (Özsermaye)
İşletmenin belirli bir tarihteki varlıklarından bütün borçları ödedikten sonra geriye kalan varlıklardır.
Parsel
İmar yasalarına göre ayrılıp sınırlanmış arazi parçasıdır.
Patent
Sınırlı bir süre ve yer için Patent sahibine, üçüncü kişiler tarafından buluşun izinsiz olarak üretilmesini, satılmasını, kullanılmasını veya ithal edilmesini engellemek amacıyla tanınan tekel hakkıdır.
Paydaş
İşletmenin etkileşimde olduğu, işletmenin faaliyetlerinden etkilenen ve faaliyetleriyle işletmeyi etkileyen tüm toplumsal taraflardır.
Pazar Giriş Desteği
Sınai ve/veya ticari şirketlerce İhracat amaçlı olarak gerçekleştirilen yurt dışı pazar araştırması gezilerine ilişkin giderlerin karşılanmasını sağlayan destek türüdür.
Pazar Payı
Bir piyasada, bir malın toplam satış miktarı ya da gelirleri içinde bir firmaya ait olan pay olup firmaların faaliyet gösterdikleri sektördeki görece büyüklüklerinin ölçümünde önemli göstergelerdendir.
PCM (Project Cycle Management)
Türkçe'de "Proje Döngü Yönetimi" anlamına gelen, projenin tüm aşamalarının birbiriyle etkileşimli biçimde işletildiği sistematik bir yönetim yaklaşımıdır.
Performans Göstergesi
Projelere ilişkin nicel bilgiler üreten ve proje hedeflerinin açık ve ölçülebilir şekilde tanımlanmasını sağlayan ölçeklerdir.
Portföy
Yatırım yapmak ve kazanç sağlamak amacıyla elde tutulan nakit para, döviz, altın, tahvil, hisse senedi,Mevduatve bono gibi yatırım araçlarının toplam değeridir.
Portföy Yönetim Şirketi
Ana faaliyet konusu fonların kurulması ve yönetimi olan ve anonim ortaklık şeklinde kurulanSermayepiyasası kurumlarıdır.
Proje
Kendine özgü, belirli bir başlangıç ve bitiş noktası olan, amacı, kapsamı veBütçesi açıkça tanımlanmış faaliyetler bütünüdür.
Proje Bazlı Teşvik Sistemi (Süper Teşvik)
2016/9495 sayılı Yatırımlara Proje Bazlı Devlet Yardımı Verilmesine İlişkin Karar ile yürürlüğe giren, ülkemizin mevcut durumda veya gelecekte ortaya çıkabilecek kritik ihtiyaçlarını karşılayacak, arz güvenliğini sağlayacak, dışa bağımlılığını azaltacak, teknolojik dönüşümünü gerçekleştirecek, yenilikçi,Ar-Geyoğun ve yüksek katma değerli yatırımların proje bazlı olarak desteklenmesini amaçlayan teşvik sistemidir.
Proje Çıktısı
Projenin tamamlanma anında tespit edilebilen ve somut göstergelerle ifade edilebilen oluşumlardır.
Proje Etkisi
Projenin tamamlanmasını müteakip genellikle 3-5 sene içerisinde meydana gelen, olumlu ya da olumsuz, beklenen veya beklenmeyen, doğrudan ya da dolaylı şekilde ortaya çıkan sosyal, ekonomik ve çevresel değişikliklerdir.
Proje Girdisi
Projefaaliyetlerinin gerçekleştirilmesi için gerekli olan ve proje faaliyetlerinde kullanılan ayni ve mali kaynaklardır.
Proje Sonucu
Projenin tamamlanmasının ardından 1-3 sene içerisinde oluşması beklenen, başlangıçta belirlenen özel amaçlar doğrultusunda elde edilen ölçülebilir, somut durumlardır.
Proje Teklif Çağrısı
Kalkınma Ajansı tarafından yürütülen belirli bir destek programı kapsamında, nitelikleri net bir şekilde belirlenmiş olan potansiyel başvuru sahiplerinin, önceden belirlenen konu ve koşullara uygun olarak Proje teklifi sunmaya davet edilmesidir.
Rayiç Bedel
Taşınmaz malların, güncel piyasa koşullarına, arz-talep dengelerine göre yıldan yıla değişiklik gösteren değeri olup pazar değeri olarak da adlandırılır.
Re-export
Mal bedelleri için transfer yapılarak veya yapılmaksızın, satın alınan yabancıMenşeli veya Türk menşeli olup da yurtdışına satılmış malların transit olarak veya doğrudan doğruya,İthalat ve İhracat rejimi hükümlerine tabi olmaksızın başka bir ülkeye satılmasına denilmektedir.
Rekabetçi Sektörler Programı
Türkiye ve Avrupa Birliği mali iş birliği anlaşması çerçevesinde 2007 yılından bu yana Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülen ve Türkiye'nin kalkınma stratejisinde yer alan birçok öncelikli alanda geliştirilmiş Projeye finansal ve teknik destek sağlayan ve bu sayede Türkiye'deki bölgesel farklılıkların dengelenmesi için KOBİ'lerin rekabet gücünün artırılarak sosyal ve ekonomik kalkınmayı sağlayan programdır.
RES (Rüzgar Enerji Santrali)
Rüzgar enerjisini elektrik enerjisine dönüştüren santrallerdir. Temiz, yenilenebilir ve doğal enerji kaynağı olması nedeniyle tercih edilmektedir.
Risk Analizi
İdare veya işletmelerin işlevleri sırasında ortaya çıkabilecek risklerin önceden dikkatli bir biçimde ve ayrıntıları ile tanımlanıp değerlendirilmesi ve bu riskleri minimize edecek veya tam olarak ortadan kaldıracak önlemlerin alınmasını sağlayan analiz türüdür.
Risk Yönetimi
İdare veya işletmelerin hedeflerine ulaşabilmesi için her seviyede risklerin tespit edilmesini, değerlendirilmesini ve etkilerinin kontrol edilerek bunlara en etkin şekilde cevap verilmesini sağlayan sistematik yaklaşımdır.
Sabit Gider
Mal veya hizmet üretim süreçlerinde üretim miktarı ve faaliyetine bağlı olarak değişmeyen genel yönetim, sigorta, vergiler, kira vb. giderlerdir.
Sabit Yatırım Tutarı
Bir Yatırımda, arazi-arsa, bina-inşaat, makina ve teçhizat ile diğer yatırım (yardımcı makina ve teçhizatlar,İthalatve gümrükleme giderleri, taşıma, sigorta ve montaj giderleri, etüt ve Proje giderleri vb.) harcaması kalemleri bütünüdür.
Sanayi Odası
Sanayiciler arasında dayanışmayı sağlamak, ortak sorunlarının çözümü için çalışmak, ortak çıkarlarını korumak için yasayla kurulmuş,Tüzel kişiliği bulunan kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarıdır.
Sanayi Sicil Belgesi
6948 sayılı Sanayi Sicil Kanununun 1. maddesi kapsamında değerlendirilen sanayi işletmelerine ve devamlı ve seri halinde tamirat yapan işletmeler ile elektrik veya diğer enerji üreten santraller, gemi inşaatı gibi büyük inşaat yerlerine verilen ve işletmenin üretim faaliyetine başladığı tarihten itibaren 2 (iki) ay içinde alınması zorunlu olan bir belgedir. Söz konusu belge, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlükleri tarafından düzenlenmektedir.
Sektörel Dış Ticaret Şirketi
Aynı üretim alanındaki işletmelerin İhracat amacıyla bir organizasyon altında birleşerek, yurtdışı piyasalarına açılmalarını sağlamak için kurulmuş olan şirketlerdir.
Serbest Bölge
Bulundukları ülkenin siyasi sınırları içinde yer alan fakatDış Ticaret, vergi ve gümrük mevzuatı açısından gümrük hattı dışında sayılan bölgelerdir.
Sermaye
Ekonomide; mal üretmek amacıyla kullanılan makina, fabrika gibi fiziksel araçlar olarak tanımlanmaktadır. Finans piyasalarındaki Sermayeise; para ve paraya çevrilebilen hisse senedi, tahvil ve bono gibi finansal ürünler olarak ifade edilmektedir.
Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği
Teşvik belgesine istinaden gerçekleştirilecek Yatırımla sağlanan ilave istihdam için Sosyal Güvenlik Kurumuna ödenmesi gereken sigorta primi isçi hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmının Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından karşılanmasını sağlayan teşvik unsurudur.
Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği
Teşvik belgesine istinaden gerçekleştirilen Yatırımla sağlanan ilave istihdam için Sosyal Güvenlik Kurumuna ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmının Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından karşılanmasını sağlayan teşvik unsurudur.
Sıhhi Müessese
Niteliği gereği gürültü, koku, zararlı atık gibi etkiler ile çevreye zarar vermeyen işyeri türüdür. Bu nedenle yerleşim alanlarının dışına konumlandırılması gerekmemektedir.
Sınai Mülkiyet
Sanayide ve tarımdaki buluşların, yeniliklerin, yeniTasarımların ve özgün çalışmaların ilk uygulayıcıları adına; ticaret alanında üretilen ve satılan malların üzerlerindeki üreticisinin veya satıcısının ayırt edilmesini sağlayacak işaretlerin sahipleri adına kayıt edilmesini ve böylece ilk uygulayıcıların ürünü üretme ve satma hakkına belirli bir süre sahip olmalarını sağlayan gayri maddi bir haktır.
Sosyal Girişim
Kâr etmeyi amaçlayan ama elde ettiği kârı, topluma fayda üretmek için kullananGirişimtürüdür.
Sosyal İnovasyon
Toplumlarda ortaya çıkan sorun ve ihtiyaçların giderilmesinde kullanılan yenilikçi çalışmalara denilmektedir.
Sosyal Sermaye
Toplumsal yaşamda bireyler arasındaki bağlar, birlik, beraberlik, dayanışma, yardımlaşma, sevgi, saygı, güven, ahlaki vb değerleri ifade eden kavramdır.
Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Düzeyi
Bir ülkenin, ilin veya ilçenin ekonomik, sosyal, kültürel vb. kriterleri göz önüne alınarak belirlenen gelişmişlik düzeyidir.
SPK (Sermaye Piyasası Kurulu)
6362 sayılı Kanun çerçevesinde Sermaye piyasası kurumlarına; sermaye piyasası araçlarının ihraç ve Halka Arzı ile borsada işlem görmesine; sermaye piyasasının güvenilir, şeffaf, etkin, istikrarlı, adil ve rekabetçi bir ortamda işleyişinin ve gelişmesinin sağlanmasına,Yatırımcıların (sermaye piyasasında işlem gören fon sahibi kişiler/kurumlar) hak ve menfaatlerini korumaya yönelik düzenlemeler yapan kurumdur.
Start-up
Hızlı büyüme potansiyeli olan, yenilikçi ve riskliGirişimlere verilen isimdir.
Stratejik Ürün
Cari açığın azaltılması amacıyla yerli üretiminin çeşitli destek mekanizmalarıyla özendirildiğiİthalatoranı yüksek ara mallarına denilmektedir.
Stratejik Yatırım
Cari açığın azaltılması amacıyla İthalat bağımlılığı yüksek ürünlerin üretimine yönelik, uluslararası rekabet gücümüzü artırma potansiyeline sahip stratejik önemi haiz Yatırımlardır.
Sürdürülebilirlik
Günümüzün ekonomik ve toplumsal ihtiyaçlarını gelecek kuşakların olanaklarını kısıtlamadan ve doğaya zarar vermeden karşılayabilme yöntemidir.
SWOT Analizi
Mevcut durumla ilgili yapılan, güçlü yönler, zayıf yönler, fırsatlar ve tehditlerin belirlenmesine dayanan bir analiz yöntemidir. İngilizce'deki strenghts, weaknesses, opportunities ve threats kelimelerinin baş harflerinden oluşmaktadır.
Tamamlama Vizesi
Yatırım Teşvik Belgesialınarak yapılmış bir yatırımın tamamlandığına dair verilen onaydır.
Tapu Senedi
Bir gayrimenkulün sahibini gösteren, Tapu Sicil Müdürlüğü tarafından düzenlenmiş resmi belgeye denir. Gayrimenkuller dışında, bağımsız ve süreli hakların kurulumunda daTapu Senedi düzenlenebilmektedir.
Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgesi (TDİOSB)
Tarım ve sanayi sektörünün entegrasyonunu sağlamaya yönelik tarıma dayalı sanayi girdisini oluşturan bitkisel ve hayvansal üretimin ve bunların işlenmesine yönelik sanayi tesislerinin yer aldığı mal ve hizmet üretim bölgesidir.
Tasarım
Ürünün tümü veya bir parçasının ya da üzerindeki süslemenin çizgi, şekil, biçim, renk, malzeme veya yüzey dokusu gibi özelliklerinden kaynaklanan görünümüdür.
Tek Durak Ofis
Yatırımcıların yatırımları ile ilgili bürokratik işlemlerinin tek bir merci üzerinden en kısa sürede sonuçlandırılmasını sağlayan ve bünyesinde uzmanları çalıştıran idarî yapıdır.
Tek Hat Şeması
Yenilenebilir Enerji Yatırımlarında talep edilen, elektrik/elektrik-elektronik mühendisi onaylı olan ve elektrik dağıtım sistemini gösteren şemadır.
Tek Pencere Sistemi
13.08.2018 tarihine kadar Mükelleflerin gümrük ile ilgili işlemleri (ithal makine-ekipman, dahilde işleme vb.) için veri girişi yaptığı e-devlet kapsamında yer alan uygulamadır.
TEKMER
Teknoloji Geliştirme Merkezlerinin kısaltması olup, kurulma kriterleri ve nitelikleri KOSGEB tarafından belirlenen; teknoloji/yenilik odaklı Girişimcilere ilk dönemlerinde (kuluçka) iş geliştirme, mali kaynaklara erişim, yönetim, eğitim, danışmanlık,Mentörlük, ofis ve ağlara katılma, hızlandırıcı programları gibi hizmetleri veren yapılardır.
Teknik Destek Programı
Kalkınma Ajanslarının yerel ve bölgesel kalkınmaya katıkıda bulunabilecek çalışmalar için kendi personeli eliyle veya zorunluluk hallerinde hizmet alımı yoluyla kâr amacı gütmeyen kurum ve kuruluşların kurumsal nitelikli ve kapasite geliştirici faaliyetlerine sağladığı destek programıdır.
Tekno Yatırım Destek Programı
29.04.2014 tarih ve 28986 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Teknolojik Ürün Yatırım Destek Programı Yönetmeliği çerçevesinde Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından teknolojik ürün üreticilerine sunulan destekleri içeren programdır.
Teknokent
Üniversitelerin, araştırma kurumlarının ve sanayi kuruluşlarının aynı ortam içerisinde araştırma, geliştirme ve İnovasyon çalışmalarını sürdürdükleri, katma değerli ürünler ortaya çıkardıkları, birbirleri arasında bilgi ve teknoloji transferi gerçekleştirdikleri; akademik, ekonomik ve sosyal yapının bütünleştiği organize araştırma ve iş merkezidir.
Teknoloji Geliştirme Bölgesi
Üniversitelerin, araştırma kurumlarının ve sanayi kuruluşlarının aynı ortam içerisinde araştırma, geliştirme ve İnovasyon çalışmalarını sürdürdükleri, katma değerli ürünler ortaya çıkardıkları, birbirleri arasında bilgi ve teknoloji transferi gerçekleştirdikleri; akademik, ekonomik ve sosyal yapının bütünleştiği organize araştırma ve iş merkezidir.
Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı (TOSHP)
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının belirlediği orta-yüksek ve yüksek teknolojiliÖncelikli Ürün Listesindeki ürünlere ilişkin Yatırımların desteklenmesine yönelik programdır.
Teknoloji Transfer Ofisi (TTO)
Teknoloji geliştirenAr-Gekurum ve kuruluşları ile teknolojiyi kullanan sanayi şirketleri arasında bilgilendirme, koordinasyon, araştırmayı yönlendirme, yeni AR-GE şirketlerinin oluşturulmasını teşvik etme, işbirliği geliştirme,Fikri Mülkiyet Haklarının korunması, pazarlanması, satılması, fikri mülkiyetin satışından elde edilen gelirlerin yönetilmesi konularında faaliyet gösteren yapıdır.
Teminat
Finans sağlayan kurumların Yatırımcılardan başvuruları sırasında talep ettikleri ve paraya dönüştürülebilme hızıyla sağlayacakları finansman riskini belli bir ölçüde güvence altına aldıkları bankaTeminatmektubu,KrediGaranti Fonu Anonim Şirketi (KGF) kefalet mektubu, gayrimenkul ve menkul değerler gibi araçlardır.
Temlik
Alacak hakkının bir başkasına devredilmesidir.
Tevsi Yatırım
Mevcut bir Yatırıma üretim hattı veya makine ve teçhizat ilavesiyle kapasitenin artırılmasına yönelik olan ve mevcut tesis ile alt yapı müşterekliği oluşturarak bir bütün teşkil eden yatırımlardır.
TEYDEB
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırmalar Kurumu (TÜBİTAK) Başkanlığı'nın sunduğu teşvik ve destekleri yürüten Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığının kısaltmasıdır.
Ticaret Borsası
Yeterli arz ve talebi bulunan, dayanıklı ve saklanabilir nitelikteki mislî malların (hububat, pirinç vb.) alınıp satıldığı ve bu işi yapanların üye olmasının 5174 sayılı kanun gereği zorunlu olduğu kamu kurumu niteliğindeki kuruluştur.
Ticaret Odası
Nitelikleri ve asgari üye sayısı 5174 sayılı kanunda belirlenen tacirlerin meslekî faaliyetlerini kolaylaştırmak, müşterek ihtiyaçlarını karşılamak ve mevzuatla kendisine verilen diğer görevleri yerine getirmek amacıyla kurulmuş olan kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşudur.
Ticaret Sicil Belgesi
Tacirlerin kurduğu şahıs veya Sermaye şirketlerinin ticaret sicilinde kaydının bulunduğunu gösteren ve Ticaret / Ticaret ve Sanayi Odaları tarafından verilen destekleyici belgedir.
TİM
Türkiye İhracatçılar Meclisi'nin kısaltması olup, Türkiye ihracatının özel sektör kanadının en üst örgütü olarak ihracatçıları yurt içinde ve yurt dışında temsil eden kuruluştur.
TKDK
Avrupa Birliği'nin aday ve potansiyel aday ülkelere yönelik katılım öncesi yardım aracı kırsal kalkınma (IPARD) programı kapsamında sunduğu desteklerin ülkemizin 42 ilinde yürütülmesinden sorumlu olan Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu'nun kısaltmasıdır.
TOBB
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin kısaltması olup, odalar ve borsalar arasındaki birlik ve dayanışmayı temin etmek, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, oda ve borsa mensuplarının meslekî faaliyetlerini kolaylaştırmak, bunların birbirleriyle ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hâkim kılmak üzere, meslek disiplinini ve ahlâkını korumak, ülkenin kalkınması, ekonominin gelişmesi için gerekli çalışmaları yapmak ve ilgili Kanunda belirtilen hizmetleri yerine getirmek amacıyla kurulan,Tüzel kişiliğe sahip, kamu kurumu niteliğinde meslek üst kuruluşudur.
Toprak Koruma Kurulu
Her ilde Vali başkanlığında ve Tarım ve Orman İl Müdürü başkan yardımcılığında en az 9 üyeden oluşan, tarım arazilerinin korunması, geliştirilmesi ve verimli kullanılmasına yönelikProjegeliştirme, inceleme, değerlendirme ve izleme yetkisi bulunan, tarım arazilerini korumak üzere gerekli tedbirleri almakla yetkili olan kuruldur.
TOSHP Öncelikli Ürün Listesi
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Dış Ticaretverileri, talep gelişimi, rekabet yoğunluğu gibi çeşitli kriterler dikkate alınarak belirlenen, orta-yüksek ve yüksek teknolojili sektörlerdeki ürünlerin ve bu sektörlerin gelişimi için kritik ürünlerin yer aldığı listedir.
TSE
Türkiye içinde yasal düzenlemelerle mecburî veya ihtiyatî tutulan Türk standartlarını her türlü madde ve mamüller ile usul ve hizmet açısından belirlemeye yetkili kurum olan Türk Standardları Enstitüsü'nün kısaltmasıdır.
TÜBİTAK
Ülkemizde akademik ve endüstriyel araştırma geliştirme çalışmalarını ve yenilikleri desteklemek amacıyla kurulan Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu'nun kısaltmasıdır.
TÜİK
Resmî istatistikleri belirlediği ulusal ve uluslararası standartlara göre derlemek ve yayımlamakla görevli olan Türkiye İstatistik Kurumu'nun kısaltmasıdır.
Türk Patent ve Marka Kurumu
Patentler,Faydalı Modeller, markalar,Coğrafi İşaretler, geleneksel ürün adları,Tasarımlar ile entegre devre topoğrafyalarının tescilini ve bu hakların korunması ile ilgili işlemleri yürüten kamu kurumudur.
Turquality Programı
Ticaret Bakanlığı tarafından yürütülen, küresel arenadaMarkalaşmak isteyen firmalara yönelik olan dünyanın ilk ve tek devlet destekli marka programıdır.
Tüzel kişi
Belli bir amacı gerçekleştirmek üzere kurulmuş ve bağımsız bir hukuki kişiliğe sahip; hak, varlık ve borçlara sahip olabilme kudreti olan kişi veya mal topluluğudur. Örnek: Limited şirket
Ur-Ge Destek Programı
Ticaret Bakanlığı tarafındanİhracatyapan veya yapmayı düşünen benzer sektördeki işletmelere sunulan Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesinin Desteklenmesi Programının kısaltmasıdır.
Üretim Akış Şeması
Yatırım Teşvik Belgesibaşvurusu sırasında talep edilen ve Yatırımcının mal ve hizmet üretim aşamalarını, her aşamada istihdam edilecek personel sayısını da belirterek gösterdiği şemadır.
Ürün Çeşitlendirme
Üretilen ürün çeşit sayısının artırılması amacıyla Yatırım Teşvik Belgesialındığını ifade eden yatırım cinsidir.
US-97 Kodu
Yatırım Teşvik Belgesibaşvurusu sırasında işletmelerin üreteceği mal ve hizmeti tanımlayan "ulusal faaliyet ve ürün sınıflaması" ifadesinin kısaltmasıdır.
Uygulamalı Girişimcilik Eğitimi Programı
KOSGEB'in kendi işini kurmak isteyen Girişimcilere sunduğu desteklerden faydalanmak isteyenlerin öncesinde katılmak zorunda oldukları eğitim programıdır.
Vade
İfa edilmemesi durumunda genellikle yaptırım öngörülen bir işin yapılması veya bir borcun ödenmesi için tanınan süredir.
Varlık Fonu
Ülkemizin öncelikli ve Stratejik Yatırımlarına kaynak sağlamak amacıyla kamuya ait olan varlıkları yöneten ve Cumhurbaşkanlığı'na bağlı olarak anonim şirket yapısında faaliyet gösteren fondur.
Vergi İndirim Oranı
Bölgesel Teşvik Uygulamalarıkapsamında gerçekleştirilecek yatırımlarda, 5520 sayılıKurumlar VergisiKanununun 32/A maddesi çerçevesinde gelir veya kurumlar vergisinin, öngörülen Yatırıma Katkı Tutarına ulaşıncaya kadar bölgeler bazında belirlenen oranlarda indirimli olarak uygulanmasını sağlayan destek unsurudur.
Vergi İndirimi Desteği
Vergi indirimi destek unsuru ihtiva eden bir Yatırım Teşvik Belgesikapsamında yatırım yapmakta olan bir Yatırımcının, yatırım yapmakta olduğu bölgeye göre değişen oranlarda gelir veya Kurumlar Vergisini indirimli olarak ödeyebilmekte ve bu indirimden yine bölgeye göre değişen oranlardaki Yatırıma Katkı Tutarına ulaşıncaya kadar yararlanmaya devam edebilmesidir.
Vergi Levhası
Vergi tarhına esas olan kazanç tutarları ile bunlara isabet eden vergi miktarlarını gösteren şekil ve içeriği Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen belgedir.
Vergi Matrahı
Verginin hesaplanmasında esas alınan değer ya da miktardır. Matrahın üzerine bir vergi tarifesi uygulanarak vergi borcu hesaplanır. Vergi matrahları değer ve miktar esaslı olmak üzere iki çeşittir. Ad valorem matrah (değer esaslı) ekonomik unsurların değerleri esas alınarak hesaplanır ve bu matraha belirli bir vergi oranı belirlenir.Spesifik matrah ise (miktar esaslı) parasal değer düşük olan vergi konularında uygulanan bir matrahtır.
Vergi Muafiyeti
Aslen vergi kanunlarına göre vergi ödemekle yükümlü olan kişi ya da kişi gruplarının aynı ya da farklı vergi kanunlarıyla vergi dışında bırakılması işlemidir.
Verimlilik
Basit anlamda israf ve savurganlıktan uzak, kaynakları en uygun biçimde kullanarak üretmektir. Teknik anlamda Verimlilik, "üretilen mal ve hizmet miktarı ile bu mal ve hizmet miktarının üretilmesinde kullanılan girdiler arasındaki oran” olarak tanımlanır ve ÇIKTI/GİRDİ olarak formüle edilir.
Yabancı/Dış Sermaye Kaynağı
İşletmelerin iç fon kaynaklarının yetersiz olduğu durumlarda bankalardan/finans kurumlarından ya da üçüncü şahıslardan Vadeleri farklı olarak alınan Sermaye kaynağını ifade etmektedir.
Yalın Üretim
Ürün ve hizmet yaratma sürecini israflardan arındırıp sadeleştirerek sunulan değeri mükemmelleştirmek ve bu yolla firma karlılığını arttırmak amacını taşıyan kavram, sistem ve teknikler bütünüdür.
Yapı Denetim İndirimi
Organize Sanayi Bölgeleri, Endüstri Bölgeleri, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri,Serbest Bölgeler ve Sanayi Siteleri onaylı sınırı içerisinde yer alan tüm yapılar için Yatırımcıların yapı denetim kuruluşlarına ödediği yapı denetim ücretini belirli bir oranda indirimli olarak ödemesi durumudur.
Yapı Kullanma İzin Belgesi (İskan Belgesi)
Yapımı biten bir inşaatın, kullanılabilir veya kısmen kullanılabilir olduğunu gösteren, inşa edilen yapının Projede belirtildiği gibi yapıldığını belirten ruhsat makamı tarafından verilen belgedir.
Yapı Ruhsatı
İnşaat ruhsatı olarak da bilinen bu izin belgesi belediye ya da il özel idareleri ve bazı durumlarda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından inşaata başlanmadan önce ruhsat talebininİmar Planına ve yürürlükteki mevzuat hükümlerine uygunluğu sonucunda verilir. İmar Kanunu'na göre ruhsat alınması gerektirmeyen inşaatlar haricinde tüm yapıların inşaatına başlanmadan önceYapı Ruhsatıalınması zorunludur. Yapı ruhsatı almayan inşaatlar kaçak yapı olarak cezai işlem görmektedirler.
Yatırım
Birikimlerin gelir sağlamak amacıyla kalıcı biçimde kullanılmasıdır.
Yatırım Danışmanlığı
En geniş tabir ile,Yatırımcıların herhangi bir yatırım aracı için gerçekleştirileceği çalışmalarda yazılı veya sözlü görüş ve tavsiyelerde bulunulmasıdır.Yatırım Danışmanlığıile yatırımcı planladığı yatırımın her sürecinde ihtiyaç duyduğu bilgi, yönlendirme, görüş alma ve planlama faaliyetleri için alanında uzman/yetkilendirilmiş/görevlendirilmiş kurum ve kuruluşlardan danışmanlık hizmeti almaktadır.
Yatırım Destek Ofisi (YDO)
Yatırım Destek Ofisi, yeni yatırımlar için gerekli bütün idari işlemleri mevzuat çerçevesinde gerçekleştiren,Yatırımcılara danışmanlık hizmeti veren, bölgenin yatırım olanaklarını tanıtmak ve bilinirliğini artırmak için yurt içi ve yurt dışında çeşitli faaliyetlerde bulunarak bölgeye yatırım çekmeye çalışan, Kalkınma Ajansları bünyesinde kurulmuş bir birimdir.
Yatırım Fonları
Yatırım Fonları; yetkili kuruluşlarca katılma belgesi karşılığında Yatırımcılardan toplanan paralarla belge sahipleri hesabına, riskin dağıtılması ilkesi ve inançlı mülkiyet esaslarına göre çeşitliSermayepiyasası araçlarından oluşan vePortföyü işletmek amacıyla kurulan mal varlığıdır.
Yatırım Kredisi
Firmaların Yatırım ihtiyaçlarının karşılanması ve bu kapsamda geliştirmeyi tasarladıklarıProjelerinin desteklenmesi amacıyla dış kaynaklardan temin edilenKredidir.
Yatırım Ortaklığı
Sermayepiyasası araçları ile ulusal ve uluslararası borsalarda veya borsa dışı organize piyasalarda işlem gören altın ve diğer kıymetli madenler Portföyü işletmek üzere anonim ortaklık şeklinde ve kayıtlı sermaye esasına göre kurulan sermaye piyasası kurumlarıdır.
Yatırım Tamamlama Ekspertizi
Teşvik Belgeli Yatırımların gerekli yükümlülükleri yerine getirerek tamamlanıp tamamlanmadığına dair evrak kontrolü ve yatırım yerinde inceleme yapılarak düzenlenen rapordur.
Yatırım Tamamlama Vizesi
Teşvik Belgeli Yatırımların gerekli yükümlülükleri yerine getirerek tamamlandığına dair onay belgesidir.
Yatırım Teşvik Belgesi (YTB)
Yatırımın karakteristik değerlerini ihtiva eden, yatırımın bu değerler ve tespit edilen şartlara uygun olarak gerçekleştirilmesi halinde üzerinde kayıtlı destek unsurlarından istifade imkânı sağlayan, 2012/3305 sayılı "Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar" kapsamında söz konusu kararın amaçları doğrultusunda gerçekleştirilecek yatırımlar için düzenlenen belgedir.
Yatırım Teşvik Sistemi
2012/3305 sayılı "Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar" ile yürürlüğe konulan ve Yatırımcılara yönelik teşvik imkanları sunan programdır.
Yatırım Yeri Tahsisi
2012/3305 sayılı "Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar" kapsamında desteklenen sektörel yatırımlara Yatırım Teşvik Belgesiile kamu arazisinin tahsis edilmesidir.
Yatırıma Katkı Oranı
Yatırıma Katkı Tutarının yapılan toplam yatırıma bölünmesi suretiyle bulunacak orandır.
Yatırıma Katkı Tutarı
Yatırımların, indirimliKurumlar Vergisi uygulanmak suretiyle tahsilinden vazgeçilen vergi yoluyla Devletçe karşılanacak kısmıdır.
Yatırımcı
Kar elde etmek, avantaj sağlamak,Sermaye birikimini artırmak veya çeşitli dönemlerde gelir elde etmek için çeşitli Yatırım araçlarına sermaye koyan kişidir.
Yatırımdan Çıkış
BirGirişimcinin veya Yatırımcının, istediği boyutlarda bir yatırıma veya geri dönüşe ulaşmasının ardından girişimi devretmesidir.
Yatırımın Ekonomik Analizi
Yatırıma ilişkin hazırlanan fayda maliyet analizinin ülke ekonomisi açısından incelenmesi yöntemidir.Yatırımın Ekonomik Analizi geniş kapsamlıdır ve toplumun tamamını incelemeye dahil etmektedir.
Yatırımın Finansal Analizi
Yatırıma ilişkin hazırlanan fayda maliyet analizinin sadece işletme açısından etkisinin incelenmesi yöntemidir. İşletme odaklı olmasından ötürü ekonomik analize kıyasla daha dar kapsamdadır.
Yatırımın Geri Dönüş Süresi
Herhangi bir Yatırımaracına gerçekleştirilen yatırım sonrası elde edilen gelir veya değer artışı ile yatırım bedelinin geri kazanıldığı toplam süredir.
Yatırımın İç Verimlilik Oranı
Bir Yatırım Projesinin Net Bugünkü Değerini sıfıra eşitleyen, diğer bir deyişle nakit girişlerinin bugünkü değerini nakit çıkışlarının bugünkü değerine eşitleyen iskonto oranıdır.
Yatırımın Teknik Analizi
Gerçekleştirilen herhangi bir Yatırımaracı için, geçmiş fiyat hareketlerine bakarak, gelecekte oluşabilecek fiyat hareketlerini tahmin edebilme yöntemidir.
Yeminli Mali Müşavir Raporu
3568 sayılı kanunun 2. Maddesinin b fıkrasına göre gerçek veTüzel kişilere ait işletmelerin muhasebe sistemlerini kuran; finans, mali mevzuat, muhasebe konularında destek veren; belgeye dayalı inceleme, denetim yapan; mali tablo ve beyanname konularında destek olan; yine bu işletmelerin tasdik işlemlerini yapan kişiler olan Yeminli Mali Müşavir (YMM) tarafından hazırlanan rapordur.
Yenilenebilir Enerji
Sürekli devam eden doğal süreçlerdeki var olan enerji akışından elde edilen enerjidir.Yenilenebilir Enerji kaynakları güneş enerjisi, rüzgâr enerjisi, jeotermal enerji, hidrolik enerjisi,Biyokütle enerjisi ve hidrojen enerjisi olarak sıralanabilmektedir.
Yerli Makine ve Teçhizat Listesi
2012/3305 sayılı "Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar" kapsamında Yatırımcının yurtiçinden tedarik etmeyi planlandığı, makine ve teçhizat listesini içeren belgedir.
YOİKK
2001 yılında kurulan Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Koordinasyon Kurulu (YOİKK), iş dünyasını ilgilendiren, yapısal reformların gerçekleştirilmesi ve yatırım ortamının iyileştirilmesi çalışmalarını destekleyen, kamu ve özel sektör temsilcilerinden (TOBB,TİM, TÜSİAD, YASED, MÜSİAD, DEİK) oluşan bir platformdur.
Yola Terk
İmar planlarının gerçekleştirilmesi esnasında taşınmazın mal sahipleri tarafından, bedelli veya bedelsiz olarak, taşınmazın bütününün ya da bir bölümününİmar Planına uygun olarak kamu yararına (yol, yeşil alan, park vs.) bırakılması işlemidir.
Yüklenici
Başkası için yapı ve ticaretle ilgili bir işi yapmayı üstüne alan kimsedir.
Yüksek Teknolojili Yatırım
Yüksek teknoloji gerektiren mikroelektrik, bilgisayar, iletişim araçları, makine ve robot, uzay araçları, bilimsel ve hassas aletler, tıbbi ve biyolojik bileşikler ve ileri malzeme içeren özellikli kimyasallar gibi ürünlerin üretimini içeren Yatırımlardır.
Zeyilname
Kamu kurumları ile yürütülen çalışmalarda değişiklik, ilave, iptal gibi durumlarda düzenlenen belgedir. Ekonomik, sosyal, hukuki vb. sebeplerle değişen koşullara uyum sağlamak üzere düzenlenmektedir.